Bogusław Bagsik – przedsiębiorca, producent filmowy i muzyczny, a także działacz społeczności żydowskich, znany przede wszystkim ze względu na aferę wokół spółki Art-B. Urodził się w 1963 roku w Bytomiu. Posiada trzy obywatelstwa – polskie, niemieckie oraz izraelskie. To ostatnie miał zawdzięczać żydowskiemu pochodzeniu, choć było ono kwestionowane przez polskie służby. Miały one dotrzeć do dokumentów, które poddawały w wątpliwość jego rodowód.
Wczesna kariera i założenie Art-B
Bogusław Bagsik zaczynał swoją karierę jako stroiciel fortepianów. Wcześniej ukończył Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia w Zabrzu. Był też absolwentem Studium Nauczycielskiego w Katowicach. Pracował też jako pomocnik budowlany oraz akwizytor. W późniejszym okresie przeniósł się do Cieszyna, gdzie wraz z Andrzejem Gąsiorowskim w 1989 roku założył spółkę Art-B.
Szybko stał się jednym z najbogatszych Polaków. Sprawność finansowa przyniosła mu uznanie w postaci Nagrody Kisiela w kategorii biznes. Art-B zajmowało się handlem towarami wszelkiego rodzaju – od artykułów spożywczych (w tym kawą) po elektronikę (m.in. produktami firmy Goldstar, dzisiejszego LG). Spółka miała nawet jako pierwsza polska spółka prywatna uzyskać koncesję na handel bronią. Wkrótce wyszły jednak na jaw nieprawidłowości, które zawiodły Bagsika do więzienia.
Afera Art-B, ucieczka do Izraela i późniejsze problemy z prawem
Choć już w 1990 roku służby odebrały sygnały, że z funkcjonowaniem spółki Art-B jest coś nie tak, dopiero rok później prokuratura zainteresowała się działalnością Bagsika i Gąsiorowskiego. Obaj współzałożyciele i właściciele firmy zostali jednak ostrzeżeni przed działaniami służb przez szefa BBN, Macieja Zalewskiego, i latem 1991 roku wyjechali z Polski, zanim zostali aresztowani. Przez Niemcy dotarli do Izraela, gdzie schronili się przed polskim wymiarem sprawiedliwości.
Bagsikowi i Gąsiorowskiemu zarzucano oszustwo wobec systemu bankowego, który mieli narazić na straty 4,2 biliona starych złotych. Wykorzystali do tego celu mechanizm zwany „oscylatorem ekonomicznym”. Polegał on na wielokrotnym lokowaniu tych samych pieniędzy w różnych bankach i zarabianiu na oprocentowaniu z lokat. Kapitał był umieszczany na lokacie, a następnie pobierano tzw. „czek potwierdzony” na ulokowaną kwotę. Następnie w innym banku realizowano czek i zakładano kolejną lokatę, pobierając przy tym kolejny czek potwierdzony. Całą operację powtarzano. Ze względu na ograniczony przepływ informacji i dokumentacji między bankami, wiadomość o zrealizowania czeku docierała do banków ze sporym opóźnieniem, co w warunkach hiperinflacji pozwalało Bagsikowi i Gąsiorowskiemu uzyskiwać wysokie zyski z oprocentowania. Obaj do dziś upierają się, że proceder nie był ani legalny, ani nielegalny, a oni byli niewinni.
Państwo polskie bezskutecznie starało się o ekstradycję obu mężczyzn z Izraela (wystawiono też list gończy; ponadto byli oni poszukiwanie przez Interpol), ale kraj ten – słynący z asertywnego podejścia do wydawania własnych obywateli – nie zdecydował się na taki ruch. W efekcie Bagsik został aresztowany dopiero w 1994 roku, gdy przebywał w Szwajcarii. Polsce wydano go w lutym 1996 roku. Pozwoliło to na umieszczenie Bagsika w areszcie i postawienie mu zarzutów – oprócz oszustwa zarzucono mu również przekupstwo urzędników bankowych i działanie na szkodę spółki. W 1998 zaczął się jego proces, a wyrok wydano w 2000 roku. Bagsik został skazany na 9 lat więzienia, przy czym na poczet kary zaliczono mu czas spędzony w areszcie. Po apelacjach i uprawomocnieniu się wyroku, Bagsik musiał na 4 lata udać się do więzienia. Spędził w nim dwa lata, po czym został przedterminowo zwolniony.
Po wyjściu z więzienia Bagsik kontynuował działalność biznesową. Również w tym wypadku nie obyło się jednak bez działań, które zostały później uznane za nielegalne. Bagsik miał doprowadzić do szkody na rzecz 170 inwestorów i kwotę 33 mln zł, tworząc de facto piramidę finansową. Ostatecznie otrzymał on za to karę 5 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 100 tys. zł i zobowiązanie do naprawienia szkody wobec pokrzywdzonych.
Działalność producencka, społeczna i aktywność na rynku sztuki
Bogusław Bagsik zajmował się nie tylko biznesem. Był również zaangażowany – choćby tylko jako producent lub właściciel – w działalność producencką i kulturalną. Jego firma Viva Art Music – założona również z Gąsiorowskim – organizowała wydarzenia muzyczne i imprezy o międzynarodowym charakterze. Sam Bogusław Bagsik był zaś zapalonym kolekcjonerem dzieł sztuki. W kolekcji Art-B znaleźć można było dzieła Pablo Picassa, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Wojciecha Kossaka czy Jacka Malczewskiego. Dzieła te wystawiano w 2009 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Bagsik działał również społecznie. Był radnym miasta Cieszyna w latach 1990-1994. Działał też w społecznościach żydowskich. Warto zauważyć, że spółka Art-B była jednym z podmiotów zaangażowanych w Operację Most – przedsięwzięcie, które umożliwiło emigrację ponad 40 tys. Żydów z ZSRR i Rosji w latach 1990-1992. Bagsik w 2007 roku podjął się również roli promotora gali bokserskiej. W katowickim Spodku zorganizował walkę Tomasza Adamka.
Podsumowanie
Bogusław Bagsik jest znanym polskim przedsiębiorcą, którego większość osób kojarzy jako założyciela firmy Art-B. Ze względu na aferę związaną z tą spółką, dla wielu jest on postacią jeśli nie negatywną, to co najmniej kontrowersyjną. Sprawa Art-B i Bogusława Bagsika była szeroko komentowana w polskich mediach, środowiskach biznesowych i polityce.
Afera Art-B była jednym z pierwszych skandali w Polsce po transformacji ustrojowej. Sprawa ta do dziś budzi kontrowersje, nie tylko ze względu na jej charakter, ale i opieszałość służb i aparatu państwa, a także inne okoliczności towarzyszące tym wydarzeniom oraz powiązania uwikłanych w nią postaci ze świata biznesu i polityki. Warto dodać, że likwidacja spółki Art-B była procesem na tyle skomplikowanym, że rozpoczęta w 1992 roku procedura zakończyła się dopiero w 2017 roku.
Historia Bagsika była komentowana nie tylko przez najważniejsze osoby w kraju – musiał odnosić się do niej choćby prezydent Lech Wałęsa – ale i zagościła w popkulturze dzięki piosence Kazika Staszewskiego na jednej z jego płyt. Była też obiektem zainteresowania dziennikarzy, a CANAL+ Discovery stworzyło serial dokumentalny poświęcony kulisom afery.
Źródła:
- „Bogusław Bagsik skazany na 2,5 roku więzienia w zawieszeniu”. Wiadomości TVP, 26 sierpnia 2021.
- „Bagsik: Art-B miała szansę na przetrwanie, ale ja nie”. Onet.pl, 20 lutego 2019.
- „To oni stoją za zniknięciem rywala Lecha Wałęsy. Dziś ujawniają kosztowało nas to 3 mln dolarów”. Fakt, pl, 24 sierpnia 2020. https://www.fakt.pl/polityka/archiwalny-wywiad-z-boguslawem-bagsikiem-i-andrzejem-gasiorowskim-tworcy-art-b/g86m33g
- „Bytomskie korzenie Bogusława Bagsika.” Życie bytomskie, nr 22 (2036), 27.05.1996.
- „Bagsik i Gąsiorowski. Zawrotne kariera byłego stroiciela pianin i ex ginekologa”, Focus.pl. https://www.focus.pl/artykul/o-dwoch-takich-co-chcieli-przejac-izraelskiego-potentata-1
- „Bagsik i Gąsiorowski 20 lat po wielkiej ucieczce”, Polityka.pl, 21 lipca 2011. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1517696,1,bagsik-i-gasiorowski-20-lat-po-wielkiej-ucieczce.read
Dodaj komentarz